بیماری‌های روان‌تنی: چگونه استرس و افسردگی می‌تواند واقعاً شما را بیمار کند

علائم و درمان‌های بیماری روان‌تنی

اختلالات و بیماری‌های روان‌تنی به علائم جسمانی اطلاق می‌شود که با عوامل روانی تشدید یا پیچیده می‌شوند. در یک بیماری روان‌تنی، استرس‌های عاطفی یا سایر مشکلات روان‌شناختی نقش مهمی در مسیر علائم جسمانی و فیزیکی بازی می‌کنند.
به عنوان مثال، افسردگی می‌تواند باعث تشدید بیماری روان‌تنی شود، به ویژه وقتی سیستم ایمنی بدن توسط استرس شدید یا مزمن تضعیف شده باشد.

نکته مهم: تصور رایج اشتباه این است که اختلال روان‌تنی خیالی است یا “فقط در ذهن است”. علائم روان‌تنی واقعی هستند و نیاز به درمان دارند، درست مثل هر بیماری دیگری.

متأسفانه، وجود استیگمای اجتماعی (انگ اجتماعی) گسترده بیماری روان‌تنی باعث می‌شود برخی افراد از درمان اجتناب کنند. انگ اجتماعی همچنین در جوامع پژوهشی و پزشکی نیز وجود دارد، تا حدودی به خاطر تجربیات متخصصان سلامت.

علائم روان‌تنی

آگاهی از نحوه بروز استرس‌های ذهنی و عاطفی به صورت جسمی می‌تواند کمک کند تا اثرات استرس بر سلامتی کاهش یابد. علائم جسمی رایج استرس عبارتند از:

مشکلات گوارشی
سرگیجه یا لرزش
سردرد
درد عضلانی و درد
تپش قلب
افزایش فشار خون

علائم بیماری‌های روان‌تنی مبتنی بر جنسیت

نشانه‌های جسمی استرس می‌تواند بین دو جنس متفاوت باشد. به عنوان مثال، هنگامی که زنان استرس دارند، اغلب از علائمی مانند خستگی (با وجود خواب کافی) و تحریک‌پذیری، همراه با علائمی مانند ورم شکم و تغییرات قاعدگی شکایت می‌کنند.
اما علائم استرس در مردان احتمال بیشتری دارد که شامل درد قفسه سینه، افزایش فشار خون و تغییرات میل جنسی باشد.

علائم روان‌تنی مبتنی بر سن

علائم و نشانه‌های استرس همچنین با سن متفاوت است. کودکان اغلب استرس را به صورت جسمانی تجربه می‌کنند زیرا هنوز زبانی برای ابراز احساسات خود ندارند. به عنوان مثال، کودکی که در مدرسه مشکل دارد ممکن است دردهای شکمی یا سردردهای مکرر داشته باشد.
استرس در سنین نوجوانی می‌تواند به ویژه شدید باشد، به ویژه در دوره‌های تطبیق اجتماعی عمده و تغییرات هورمونی. اغلب، بزرگسالان علائم استرس را به “سردرگمی نوجوانی” معمول نسبت می‌دهند تا افسردگی نوجوانی.
سالمندان نیز مستعد افسردگی هستند زیرا با انزوا، از دست دادن و غم، و مشکلات سلامتی دست و پنجه نرم می‌کنند. اگر از یک عزیز سالمند مراقبت می‌کنید، مهم است که نشانه‌های افسردگی در سالمندان را بدانید.

تفاوت درد روانی و روان‌تنی

درد روانی و درد روان‌تنی هر دو علائم و نشانه‌های جسمی را توصیف می‌کنند، اما معنای آنها کمی متفاوت است:

درد روانی ناشی از اختلالات یا مشکلات روان‌شناختی مانند استرس روانی یا عاطفی است. به عبارت دیگر، مشکلات روان‌شناختی منشأ اصلی درد هستند.
درد روان‌تنی منشأ جسمانی شناخته شده‌ای دارد، اما مسائل روان‌شناختی مانند اضطراب در نحوه پیشرفت درد نقش دارند – به عنوان مثال، افسردگی که تشدید کننده یک اختلال غددی است.

علت بیماری‌های روان‌تنی

سازوکارهای دقیق استرس کاملاً درک نشده‌اند، اما محققان می‌دانند که استرس و افسردگی می‌توانند به عنوان درد و بیماری جسمی ظاهر شوند. یک فرایند پیچیده است، اما این تشبیه ممکن است کمک کند.

فرض کنید بدن شما مانند یک دیگ بخار است. اگر به آن اجازه داده شود بخار خود را خارج کند، به طور مؤثر کار می‌کند. اگر نتواند بخار را آزاد کند، فشار به طور مداوم افزایش می‌یابد تا زمانی که درب باز شود. حالا تصور کنید که دیگ زیر فشار است و شما فشار بیشتری اعمال می‌کنید تا درب را ببندید. وقتی ظرف دیگر نمی‌تواند همه فشار را نگه دارد، در ضعیف‌ترین نقطه خود می‌شکند.

نکته مهم: همانند دیگ بخار که در ضعیف‌ترین نقطه ساختار خود می‌شکند، احتمال بروز بیماری‌های مرتبط با استرس در نقاط تضعیف شده بدن بیشتر است.

کسی که تحت استرس است و نمی‌تواند یا نمی‌خواهد احساسات خود را تخلیه کند، در نهایت به نقطه شکست عاطفی می‌رسد. این ممکن است منجر به علائم جسمانی شود یا یک حمله افسردگی عمده را آغاز کند.
بازنگری، ممکن است برخی از هشدارهایی که نشان می‌دهد شکست رخ خواهد داد را تشخیص دهید. به عنوان مثال، اگر معمولاً گردن خود را تحت فشار قرار می‌دهید، ممکن است هنگام استرس درد گردن شدیدتر شود. درد کمر، مشکلات معده و سردرد سایر راه‌های رایج برای جاگیر شدن استرس در بدن شماست.
استرس همچنین می‌تواند سیستم ایمنی بدن را تضعیف کند. به عنوان مثال، برخی افراد هنگام تحت فشار بودن مستعد ابتلا به سرماخوردگی، آنفولانزا یا سایر بیماری‌ها و عفونت‌ها هستند و ممکن است زمان بیشتری برای بهبودی نیاز داشته باشند.

بخشی از پاسخ مبارزه یا فرار بدن به استرس، آزادسازی برخی مواد شیمیایی مانند آدرنالین است که می‌تواند در یک موقعیت زندگی و مرگ بسیار مفید باشد. با این حال، اگر بدن مقادیر زیادی از این مواد شیمیایی داشته باشد یا به طور مداوم در یک دوره طولانی مدت (مانند استرس مزمن) آزاد شوند، ممکن است بیشتر از حد لازم آسیب برسانند.

تشخیص بیماری‌های روان‌تنی

وقتی برای علائم جسمی به ارائه دهنده مراقبت‌های بهداشتی مراجعه می‌کنید، آنها ابتدا به دنبال علل جسمانی هستند. اگر هیچ‌کدام مشخص نباشد، ارائه یک تشخیص و برنامه درمانی می‌تواند دشوار باشد.

نکته مهم: اگر شما یک اختلال روان‌تنی دارید، ممکن است احساس کنید ارائه دهنده شما علائم شما را جدی نمی‌گیرد، فکر می‌کند آنها را در ذهن خود ساخته‌اید یا باور دارد که “فقط در ذهن شما هستند”. با این حال، مهم است که پزشک شما منشا علائم شما را برای درمان موثر آنها درک کند.

وقتی نمی‌توانند علت جسمانی روشنی برای درد شما (مانند آسیب یا عفونت) پیدا کنند، یک ارائه دهنده بهداشتی آگاه ممکن است از شما بپرسد که از نظر عاطفی چه احساسی دارید. امید این است که اگر منبع استرس شناسایی شود، بتوان آن را درمان کرد – درست مانند یک آسیب جسمانی یا بیماری آشکار.

وقتی یک متخصص از استرس در زندگی شما می‌پرسد، در واقع در حال القای این مطلب نیست که درد شما واقعی نیست. علائم جسمی ناشی از استرس بسیار واقعی هستند، اما توسط یک مکانیسم متفاوت از مثلاً یک شکستگی استخوان ایجاد می‌شوند.

اختلال علامت جسمانی
گاهی اوقات علائم روان‌تنی به عنوان اختلال علامت جسمانی تشخیص داده می‌شوند. این شرایطی است که مردم علائم جسمانی را تجربه می‌کنند که نمی‌توان آنها را به یک شرایط پزشکی مرتبط دانست. این شرایط حدود ۵ تا ۷ درصد از جمعیت را تحت تاثیر قرار می‌دهد و با اضطراب قابل توجهی در مورد علائم جسمانیای که فرد تجربه می‌کند، مشخص می‌شود.

درمان بیماری‌های روان‌تنی

شما ممکن است به یک متخصص بهداشت روان ارجاع داده شوید، اما این به این معنا نیست که علائم جسمی شما فقط نیاز به درمان روان‌شناختی دارند. یادگیری مدیریت مؤثر استرس مهم است، اما ممکن است زمانبر باشد. در همین حال، پزشک شما ممکن است درد جسمانی و سایر علائم شما را با دارو درمانی، درمان ذهن آگاهی یا درمان شناختی درمان کند.

بازگشت به مثال درد گردن: اگر درد گردن شما تمایل دارد با استرس بدتر شود، یادگیری روش‌های مقابله با محرک‌های استرس‌زا قطعاً کمک خواهد کرد – اما درد واقعی است.

اگرچه استرس ممکن است از مغز شما شروع شود، می‌تواند منجر به آزاد شدن مواد شیمیایی (مانند کورتیزول) شود که التهاب در عضلات گردن شما ایجاد می‌کند. این باعث ایجاد درد جسمانی واقعی برای شما می‌شود که ارائه دهنده مراقبت‌های بهداشتی شما می‌تواند با آن مقابله کند.

روش دیگر برای در نظر گرفتن بیماری روان‌تنی به عنوان یک رودخانه است که پس از شکستن سد طغیان می‌کند. مؤثرترین راه برای جلوگیری از طغیان بیشتر تعمیر سد است. با این حال، طغیانی که در حال حاضر اتفاق افتاده است باید در حالی که سد تعمیر می‌شود، مدیریت شود.

مقابله با استرس

انواع مختلفی از استرس وجود دارد. استرس مثبت، که به آن استرس خوشایند هم گفته می‌شود، زندگی را جذاب و جالب نگه می‌دارد. احساسی است که باعث می‌شود صبح‌ها از خواب بیدار شوید و شما را برای انجام کارها انگیزه می‌دهد. اگر تا به حال از هیجان سوار شدن روی ترن هوایی یا احساس رضایت و برآورده شدن هنگام انجام یک پروژه لذت برده‌اید، “استرس خوب” را تجربه کرده‌اید.

نکته مهم: از سوی دیگر، اگر تجربه از دست دادن عمده، تغییر بزرگ زندگی یا سایر استرس‌های منفی داشته‌اید، می‌دانید که “استرس بد” چگونه احساس می‌شود.

همانطور که با استرس مثبت، شما می‌توانید استرس منفی را در ذهن و بدن خود احساس کنید. وقتی می‌توانید منابع اصلی استرس خود را شناسایی کنید، می‌توانید یاد بگیرید که چگونه با آن‌ها مقابله کنید. یکی از اولین و مهم‌ترین‌ها جلوگیری از نگه داشتن احساسات در خود است. راه دیگر اجتناب از راه‌های ناسالم مانند مصرف بیش از حد الکل است.

روش‌های مقابله سالم بسیاری وجود دارد؛ مسئله فقط پیدا کردن آنچه برای شما بهتر عمل می‌کند است. چند ایده برای شروع:

با دیگران و خودتان صادق باشید.
با یک دوست صمیمی صحبت کنید.
کار مهربانانه‌ای برای شخص دیگری انجام دهید. (مطمئن شوید کارهای مهربانانه‌ای هم برای خودتان انجام می‌دهید)
رژیم غذایی متعادل، ورزش منظم و روال آرامبخش خواب و فضایی آرامش‌بخش ایجاد کنید.
راه‌های سرگرم‌کننده برای تخلیه استرس مانند شرکت در کلاس رقص را کشف کنید.
به گروه‌های حمایتی بپیوندید.
تکنیک‌های آرمیدگی را یاد بگیرید.
از کینه‌ها، الگوهای فکری یا روابط ناسالم یا منفی برای خودتان دست بکشید.
برای فعالیت‌های تفریحی لذت‌بخش خود وقت بگذارید.
اگر در یک موقعیت پراسترس هستید، مدتی استراحت کنید.

به خاطر داشته باشید که همه به روش‌های مختلفی با استرس مقابله می‌کنند. دو نفر در یک موقعیت پر استرس می‌توانند واکنش‌های بسیار متفاوتی داشته باشند. هنگامی که درک کنید استرس چگونه بر شما از نظر عاطفی و جسمانی تأثیر می‌گذارد، می‌توانید روش‌های سالم و مؤثری برای مدیریت آن پیدا کنید.

سخن دوستانه

در مواجهه با بیماری روان‌تنی و اثرات جسمانی استرس، یاد بگیرید که از آنچه به شما کمک نمی‌کند دست بکشید. ابتدا بپذیرید که انسان هستید و به خودتان فرصتی بدهید. سپس، کار دشوار اما ضروری عاطفی را انجام دهید، مانند اجازه دادن به خود برای احساس عواطفی که سخت است با آن مواجه شوید.

همچنین از انتظارات و گناه‌های گذشته – “بایدهایی” که رفتار شما را هدایت می‌کرده‌اند، دست بکشید. شاید رها کردن کنترل در برخی زمینه‌های زندگی یا کاهش تمایل خود به دستیابی به کمال مطلق به نفع شما باشد.

به خود یادآوری کنید که اشکالی ندارد اگر به اهداف خود نرسیده‌اید، تا زمانی که تلاش کرده‌اید و بهترین خود را انجام داده‌اید. هنگام شناسایی استرس در زندگی خود، ممکن است متوجه شوید که یک منبع بزرگ آن فشاری است که بر خودتان وارد می‌کنید – و بنابراین، در کنترل شماست که آن را رها کنید.

همچنین بخوانید:

سوالات متداول

درد روانی به چه معناست و آیا با بیماری روان‌تنی مرتبط است؟

درد روانی به دلیل عوامل روان‌شناختی و نه جسمانی (مانند شکستگی استخوان یا آرتریت) ایجاد می‌شود. این درد را توصیف می‌کند که ناشی از احساسات، ترس‌ها یا باورهای فرد است. درد روانی با بیماری روان‌تنی مرتبط است زیرا روان‌شناسی فرد در اینکه چگونه درد را تجربه می‌کند و بهتر یا بدتر می‌شود، نقش دارد.

آیا می‌توان درد روان‌تنی را متوقف کرد یا تسکین داد؟

بله! می‌توانید درد روان‌تنی را با ایجاد راهبردهای مقابله‌ای سالم و کاهش سطح استرس خود تسکین دهید و شاید حتی متوقف کنید. با مقابله با مشکلات روان‌شناختی که موجب درد می‌شوند، مانند درمان یا دارو، می‌توان علائم را کاهش داد اگر نه از بین برد.

چگونه می‌توانم بفهمم که علائم من روان‌تنی هستند؟

اگر بدتر شدن علائم جسمانی نتواند به آسیب‌دیدگی جسمانی، بیماری یا بیماری جدید مرتبط شود، احتمالا روان‌تنی هستند. ارائه‌دهنده مراقبت‌های بهداشتی شما ممکن است آزمایش‌های تشخیصی برای رد کردن علل پزشکی انجام دهد. اگر هیچ‌کدام یافت نشود، ممکن است تشخیص بیماری روان‌تنی به شما داده شود. دریافت این تشخیص در اسرع وقت برای شروع درمان و بهبود بحرانی است.